Mıknatıslar, elektrik motorlarından sileceklere, elektrikli koltuklara ve farlara kadar her şeyde kullanılıyor. Büyük otomobil üreticilerini ve parça tedarikçilerini temsil eden endüstri gruplarına göre bu mıknatıslar olmadan otomobil üretimi birkaç hafta içinde durabilir. Silahlar, yarı iletkenler ve telekomünikasyon ekipmanları için de önemli olan nadir toprak mıknatısları, ABD ile Çin arasındaki tırmanan ticaret savaşının merkezinde yer alıyor.

Otomotiv sektörü nadir toprak mıknatısı kıtlığı nedeniyle yavaşlamayla karşı karşıya

Mıknatısların hakim olduğu küresel mıknatıs pazarı, 2024 yılında yaklaşık 45 milyar dolar değerindeydi. Yıllık yüzde 9,4 büyüme oranıyla, bu pazarın elektrikli araçlar ve yenilenebilir enerjiye artan taleple birlikte 2034 yılına kadar 114 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Çin’in liderliğindeki Asya-Pasifik şu anda önemli bir pazar payına sahip ve Japonya, Güney Kore ve Hindistan’da da önemli oyuncular ortaya çıkıyor.

Süper mıknatıslar, hepsi hızla genişleyen elektrik motorlarının, hidrolik direksiyon sistemlerinin ve rüzgar türbinlerinin işleyişinde önemli bir rol oynuyor. Hükümet politikaları giderek daha fazla enerji geçişini ve teknolojik yeniliği desteklediğinden, yüksek performanslı mıknatıslara olan talep artacak.

Çin nadir toprak minerallerini ve mıknatıslarını elinde tutarken otomobil üreticileri, elektrik motorlarını Çin fabrikalarında üretmek veya yerel yapım motorları Çin’e göndererek bu küçük mıknatısların yerleştirilmesini sağlamak gibi geçici çözümler bulmak için yarışıyor. Otomotiv üreticileri mıknatısları Çin fabrikalarından satın almak yerine Avrupa veya Asya’daki kaynaklardan satın alma arayışına da giriyor.

Daha yüksek tarifeler veya üretimi durdurma arasında bir tercih

Birçok üretici nadir toprak bileşenleri tükendiği için geçen ay bazı modellerin üretimini geçici olarak durdurmak zorunda kalmıştı. Otomobil üreticileri ayrıca ayarlanabilir koltuklar veya nadir toprak mıknatısları kullanan üst düzey hoparlör sistemleri gibi birinci sınıf özellikleri ortadan kaldırmaya başvurabilirler.

Bu aynı zamanda, tedarik zinciri kesintilerinin yarı iletken kıtlığına yol açtığı pandemi sırasında kullanılan bir strateji. Ülkeler, dünyadaki nadir toprak elementlerinin yüzde 70’ine sahip Çin’e olan bağımlılığını azaltmaya çalışıyor, ancak bu uzun zaman alabilecek gibi gözüküyor.

Hatta içten yanmalı ve elektrikli araç üreticileri bu etkilerden kaçınmak için bazı otomobil parçaları üretimlerini Çin’e kaydırmayı düşünüyor. Bazıları elektrikli motorları Çin fabrikalarında üretmek veya mıknatıs taktırmak için motorları Çin’e göndermeyi değerlendirirken, nadir toprak mıknatısları üzerindeki ihracat kontrollerini aşmanın bir yolu olarak bitmiş parçaları kapsamaması sebebiyle üretimi Çin’e taşımanın işe yarayabileceğini düşünülüyor. Elbette otomobil üreticilerinin üretimlerinin bir kısmını Çin’e kaydırması gelecekte ek önlemleri getirebilir.

Çin nadir toprak metalleriyle yapılan mıknatısları pazarına da hakim

Çin, geçtiğimiz aylarda nadir toprak metalleriyle yapılan mıknatısları ihraç etmek için şirketlerden izin başvurusunda bulunmalarını talep etmeye başladı. Ülke, mıknatısların yüksek sıcaklıklarda çalışmasına yardımcı olan bu elementlerin dünyadaki arzının yaklaşık yüzde 90’ını kontrol ediyor. Akıllı telefonlardan jet savaş uçaklarına kadar dünyanın modern teknolojisinin çoğu bu mıknatıslara güveniyor.

Elektrikli ve hibrit araçlar için kritik bir bileşen olan nadir toprak mıknatıslarının kıtlığı nedeniyle otomotiv sektörü potansiyel bir yavaşlamayla karşı karşıya ve Çin’in yakın zamanda uyguladığı ihracat kısıtlamaları ve uzun süreli sevkiyat gecikmeleri tedarik zincirini bozuyor. Otomotiv endüstrisinde, nadir toprak elementleri elektrikli araç motorlarının yüksek hızda çalışmasını sağlıyor. Nadir toprak mıknatısları, enerji verimlilikleri ve kompakt tasarımları nedeniyle değerli olan elektrikli araçlarda kullanılan elektrikli motorların ayrılmaz bir parçası. Hibritler de ise verimli tahrik için bu mıknatıslara ihtiyaç duyuluyo. İçten yanmalı motorlu araçlarda ise kullanımları öncelikle elektrikli direksiyon ve diğer motorlu sistemlerle sınırlı. Ayrıca, ön cam silecekleri ve farlar gibi parçalarda da kullanılıyor.

Nadir toprak mıknatıslarının ihracatı neredeyse durma noktasına geldiğinden, otomobil üreticileri bazı tesislerin çalışmaya devam edip edemeyecekleri konusunda zor kararlarla karşı karşıya. Avrupa Otomotiv Tedarikçileri Birliği, yaptığı açıklamada, Avrupa genelindeki birçok üretim hattı ve tesisin kapatıldığını, stokların tükenmesiyle birlikte önümüzdeki haftalarda daha fazla etki beklendiğini söyledi.

Farklı çözümler sektöre ek maliyetler getirebilir

Otomotiv sektörü, Çin’den daha fazla nadir toprak bileşeni gelmediği takdirde araç üretiminin azaltılabileceğini veya yakın zamanda durdurulabileceği konuşuyor. Bununla birlikte bu elementlerin Çin dışındaki tedarik zincirlerini ve tedarikçilerini güçlendirmek için çabalar devam ederken, çözüm fazla zaman alacak gibi gözüküyor.

Bitmemiş bir parçayı dünyanın öbür ucuna gönderip bir mıknatıs takmak üretim maliyetini ve süresini artıracak. Buna rağmen şirketler bunu belki de bazı üretim hatlarını tamamen kapatmanın tek alternatifi olarak görüyor. Bu hamle otomobil üreticilerini ek tarifelere maruz bırakabilir, ancak otomotiv yöneticileri alternatifin daha da kötü olacağına inanıyor.

Otomobil şirketleri ayrıca mıknatısları şu anda yaptıkları gibi doğrudan Çin fabrikalarından satın almak yerine Avrupa ve Asya’daki alternatif kaynaklara bakıyor. Diğer tartışma konusu ise bu kaynakların hiçbirinin otomotiv endüstrisinden gelen talebi karşılayacak kadar mıknatıs sağlamayacak olması. Arz sıkıntısı, otomotiv sektörünün agresif elektrikli araçlarda büyüme isteğine set çekebilir ve yeni elektrikli modellerin, piyasaya sürülmesini engelleyebilir. Çoğu otomobil üreticisi şu anda 4-6 haftalık envantere sahip olsa da, devam eden gecikmeler araç üretimini etkilemeye başlayabilir ve elektrikli araç modelleri potansiyel olarak Temmuz 2025’ten itibaren ertelenme veya yeniden planlama ile karşı karşıya kalabilir. Tedarik darboğazları uzun bir süre devam ederse daha da geniş bir etki meydana gelebilir.

Kısa vadeli çabalar, stratejik envanterler oluşturmaya, alternatif tedarikçiler sağlamaya ve Üretim Bağlantılı Teşvik planları kapsamında yerel montajı hızlandırmaya odaklanıyor. Uzun vadeli hedefler, nadir toprak keşiflerini hızlandırmayı, yerel üretim kapasitesi oluşturmayı ve ithalat bağımlılığı azaltmak için geri dönüşüm altyapısına yatırım yapmayı içeriyor. Tedarik kaynaklarının çeşitlendirilmesi, politika girişimleriyle uyumlu devam eden bir çaba. Çin’in bu mıknatıslar için ihracat onaylarının hızı, otomotiv oyuncuları için bir endişe olmaya devam ediyor