Ariane de Rothschild’in bankacılarından biri birkaç ay önce Orta Doğu’dan, İsviçre’deki özel bankacılık firması Edmond de Rothschild Group için bazı rahatsız edici haberlerle döndü. Çok değerli, multi-milyoner bir müşterisi ona firmanın başka bir temsilcisinin aradığını söyledi ancak müşterinin ona gösterdiği kartvizitte Ariane’in artık yabancılaştıkları kuzenleri tarafından yönetilen Paris merkezli rakip bir kuruluş olan Rothschild & Co’nun logosu vardı.

Bu, bir müşterinin İsviçreli firmayı Fransız rakibiyle ilk kez karıştırması değildi, ancak bu giderek yaygınlaşan bir sorun haline geliyordu. Rothschild adını taşıyan iki firma, iki yüzyıldan uzun bir süre önce Frankfurt’un Yahudi gettosundan çıkarak 19. yüzyılda dünyanın en zengin ve en güçlü hanedanlarından biri haline gelen finansçılarıyla ünlü aileyle bağlantılı kalan son bankalar olarak biliniyor. İki Rothschild kolu, onlarca yıl nispeten farklı iş alanlarında faaliyet gösterdikten sonra, şimdi 250 trilyon dolarlık küresel varlık yönetimi endüstrisinin daha büyük bir parçası olmak için bir meydan savaşına girdiler. Bilgi sahibi kaynaklar, bir nesil içinde iki Rothschild kuruluşunun birleşmesinin imparatorluğu güçlü tutmak için zorunlu hale gelme ihtimalinin arttığını söylüyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi’nde varlık yönetimi üzerine ders veren Christoph Künzle, “Artık benzer müşterileri hedefliyorlar. Bu çok rekabetçi bir durum ve sahip oldukları asırlık isim, her ikisinin de yararlanmaya çalıştığı büyük bir varlık” diyor.

5 yıldan uzun bir süre önce Rothschild adının kullanımı konusunda Ariane tarafından başlatılan sert bir hukuki anlaşmazlığın çözüme kavuşturulması, çatışmayı yatıştırmış olmalıydı. Ancak markanın Avrupa, Orta Doğu ve Asya’daki zengin müşteriler için kıyasıya rekabette önemli bir silah haline gelmesini önlemek adına çok az etkisi oldu. Paris merkezli Rothschild & Co. 100 milyar doları aşan yönetim altındaki varlıklarıyla bu iki şirketten küçük olanı, ancak İsviçreli rakibiyle aynı zenginlerin oyun alanlarında ofisler açarak hızla zemin kazanıyor. Firmanın tarihinde ilk kez, servet ve varlık yönetiminden elde edilen vergi öncesi kâr, 2023’ün ilk yarısında danışmanlık işinden elde edilen kârı aştı. Daha 2022’nin sonunda, Paris merkezli şirket servet varlıkları açısından İsviçreli rakibine yaklaşıyordu.

İki klanın güçlerini birleştirmesi, Morgan Stanley ve UBS Group AG gibi sektörün küresel devlerinin ve hatta İsviçreli özel bankalar Julius Bear Group ve Banque Pictet & Cie SA’nın karşısında görece küçük olan Rothschild bankalarına güç kazandırabilir.

Kepler Cheuvreux Analisti Nicolas Payen sektörle ilgili olarak, “Maliyetlerdeki ve düzenlemelerdeki artış nedeniyle özellikle küçük varlık yöneticileri için konsolidasyona ihtiyaç var. Artık sektörün olmazsa olmaz kurallarından biri büyük olmak zorundalar” diyor.

Birleşik bir Rothschild kuruluşu, yatırım bankacılığı ve varlık yönetimi devlerine kıyasla hala görece küçük olacaktır ancak Amsterdam ve Los Angeles’tan Tokyo’ya kadar olan ofislerde yaklaşık 7 bin kişiyi istihdam edecek ve kıta Avrupa’sında güçlü bir varlığa sahip olabilir. Bu iki banka birleşmiş olsaydı ortaya çıkacak kuruluş 2022 yılı sonunda Lombard Odier ve bank J. Safra Sarasin’e fark atarak, Vontobel Holding’i ise ufak bir farkla geriden bırakarak yaklaşık 280 milyar dolarlık yönetilen varlığa sahip olacaktı.

Barones Ariane de Rothschild, İsviçre bankası Edmond de Rothschild Group’un 58 yaşındaki CEO’su. İsviçre ve Fransa şubelerinin birleştirilmesi önerisini defalarca reddetti.

Yakınlaşma fikri geçmişte Fransa klanı tarafından önerilmiş ancak İsviçre klanı tarafından geri çevrilmişti. Firmadaki meslektaşlarının söylediğine göre Rothschild & Co. CEO’su Alexandre de Rothschild ve babası David, birleşme istekleri konusunda çekingen değiller. Banka, varlık yönetim işine kaynak oluşturmak için satın almaları kullandı ve diğer firmalardan ekipleri bütün olarak kaptılar. Aile Ariane’e teklif götürmeyi sürdürse de bir sonuç alamadı.

Ariane’nin bazı üst düzey özel bankacıları bile birleşmenin mantığını görebiliyor ancak 58 yaşında Ariane tüm teklif kombinasyonları reddetti ve son olarak Eylül ayında Le Matin’e verdiği röportajda 4 kızının aile işlerini sürdüreceğini söyledi. Yine de kızlarının bankaya ne kadar bağlı olduklarıyla ilgili soru işaretleri var.

İsviçreli firmadaki bazı bankacılar da kısmen vizyon eksikliği olarak gördükleri bu durum nedeniyle son yıllarda işlerin durgunlaştığını söylüyor. Banka ise bu görüşe karşı çıkarak net bir stratejisi olduğunu ve Mart ayında 2023 yılı için güçlü sonuçlar açıklayacağını belirtiyor.

HEC Paris işletme okulunda yardımcı profesör olan ve aile şirketleri konusunda uzmanlaşan Philippe Pelé-Clamour, “Bir tarafta ekonomik açıdan mantıklı bir gerekçe var, diğer tarafta ise kişisel gurur. Bu egolar ve anlaşmazlıklar dönemi, iki yüzyıllık tarihe kıyasla nispeten kısa. Bir sonraki nesilde bir araya gelme gerçekleşebilir” diyor.

Ne barones unvanını taşıyan Ariane ne de Alexandre, her iki bankada görev yapan bir düzineden fazla mevcut ve eski yöneticiyle ve adlarının açıklanmaması koşuluyla konuşan dışarıdan gözlemcilerle yapılan görüşmelere dayanan bu makale için kendileriyle röportaj yapılmasını kabul etmedi. İki bankanın temsilcileri, firmalar veya Rothschild aileleriyle ilgili spekülasyonlar hakkında yorum yapmadıklarını söyledi.

Tüm farklılıklarına rağmen iki taraf da, Frankfurt’ta bir finans imparatorluğu kuran ve 1800’lerin başında beş oğlundan dördünü Londra, Paris, Napoli ve Viyana’da üsler kurmaları için gönderen Mayer Amschel Rothschild’e kadar uzanan ortak bir geçmişi paylaşıyor. Sonraki 200 yıl boyunca, geniş aile Avrupa’nın en ünlü bankacılık hanedanlarından birini oluşturdu, savaşları ve imparatorlukları finanse etti ve bölgenin ekonomik ve siyasi tarihini şekillendirmeye yardımcı oldu.

Londra ve Paris şubeleri klanın başarı öyküleriydi. Paris şubesi, Devrim sonrası Fransa’yı finanse etti ve İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra endüstrileri finanse etti, iki cumhurbaşkanı Georges Pompidou ve Emmanuel Macron da dahil olmak üzere bankacı nesiller istihdam etti. İngiltere’de N.M. Rothschild & Sons, Waterloo savaşında Wellington Dükü’nün Napolyon’a karşı kazandığı zaferin finanse edilmesine yardımcı olmuştur. 2003 yılında Londra ve Paris şubeleri birleşerek bugünkü Rothschild & Co. şirketini oluşturdular. Buna karşılık İsviçreli firma nispeten yeni. Ailenin Fransız kolunda doğan beşinci kuşak kurucu Edmond, bankasını 1953 yılında kurdu.

Firma, İsviçre’de özel bankacılığın daha az düzenlemeye tabi olduğu ve şeffaf olmadığı bir dönemde ultra zenginlerin birikimlerini gizlice taşımalarına yardımcı oldu ve onları savaş sonrası Avrupa’daki yüksek vergilerden etkili bir şekilde korudu. İki Rotshchild kuruluşu farklı segmentlerde faaliyet gösteriyorlardı. İsviçre şubesi yurtiçinin yanısıra Lüksemburg ve Monako gibi yerlerde özel bankacılıkta uzmanlaşırken, Paris merkezli firma İngiltere şubesi ile birleşerek küresel kurumsal anlaşma yapıcılarının en üst kademelerine yükseldi. Hatta çarpaz hissedarlıklara bile sahip olmuşlardı.

Edmond de Rothschild 1980’li yıllarda bankaları sosyalist Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand tarafından kamulaştırılması sonrası Parisli kuzenlerinin yeniden ayağa kalkmasına yardımcı olmuştu. Edmond 1997’de öldüğünde o zamanlar 34 yaşında olan tek oğlu Benjamin yönetim kurulu başkanı oldu. Bankanın yelken yarış takımı olan Gitana Team ile avcılık ve kayak gibi uğraşlar konusunda daha tutkulu olan Benjamin, 2009 yılında eşi Ariane’I başkan yardımcılığına getirdi. Benjamin 2021 yılında 57 yaşında kalp krizinden öldü.

Rothschild’lerin Frankfurt’taki Yahudi gettosunda bulunan 18. yüzyıldan kalma aile evi, 1900 civarı. Kaynak: Granger Tarihi Resim Arşivi/Alamy

Pek çok zengin hanedan gibi Rothschildler de aile içi entrikalardan ve düşmanlıklardan nasibini aldı. İsviçreli ve Fransız kuzenler arasındaki ilişkiler garipti. Aileleri tanıyan bir kişi, Edmond’un zenginlerin bankacısı olarak branşlaşmasının ki bu onu bir noktada klanın zengin üyesi haline getirdi, aile içinde bir kıskançlık nedeni olduğunu söyledi. Söz konusu kişi ayrıca Benjamin’in iş dünyasına olan ilgisizliğinin Fransız kuzenleri için hassas bir nokta olduğunun altını çizdi. Öte yandan bu ilişkiler aynı aile içinde bile sorunlar yaratabiliyordu. Hatta Benjamin’in annesi Nadine, birkaç yıl önce ölen kocasının bankasının, oğlu ve gelini tarafından yönetilme şeklini protesto etmek için servetinin bir kısmını İsviçreli rakibi Pictet’e taşımıştı.

Aile ismi yıllar boyunca her iki taraf içinde bir tartışma unsuru oldu. Ariane CEO olarak görev yaptığı dönemde, ismi sunumlardak tek başına kullanan Paris firmasını 2015 yılında bu konuyla ilgili mahkemeye verdiğinde anlaşmazlıklar doruğa ulaştı. Bu anlaşmazlık 2018 yılında çapraz hisse sorununu ortada kaldıran ve ismin nasıl kullanılıp korunacağını dair parametreleri belirleyen bir anlaşmayla çözüldü.

Şimdi her iki banka da büyüme arayışıyla birlikte kendi kritik dönemecini aşmaya çalışıyor ve bunu, ailenin finansal zekasının yıllar içinde malikaneler, üzüm bağları, sanat eserleri, yatlar ve yarış atları gibi büyük servetin ziynetlerini biriktirmesine izin vermesinin ardından zenginliği yansıtan bir marka haline gelmiş Rothschild isminden yararlanarak elde etmeyi hedefliyor.

Sektördeki bazı firmaların yönetim kurullarında yer almış olan eski bir varlık yönetimi sektör danışmanı Sebastian Dovey aile isminin yarattığı farkı, “Rothschild’lerin diğer finans kuruluşlarının sahip olmadığı bir varlıkları var, bu da tarihsel itibarları ve ailenin daha geniş ticari çıkar portföyü” şeklinde tarif ediyor.

Rosthschild & Co. şirketinin Paris’in merkezindeki şık Art Nouveau binasında, yedinci kuşaktan 43 yaşındaki Alexandre, babası David’in varlık yönetimi alanındaki stratejik hamlesini agresif bir şekilde hızlandırıyor. Şirketin 2023 ortalarında yönetilen toplam varlıkları 102 milyar euroya (110 milyar dolar) yükselerek 2015 seviyesinin iki katına ulaştı. Firma 2022 yılında yaptığı açıklamada da yönetilen varlıkları 7 ila 12 yıl içinde iki katına çıkarmayı plandığını belirtmişti.

2008 yılında bankaya katılan Alexander, 2018 yılında şirketin yönetim görevini babasından devralmadan önce basamakları hızlıca tırmandı. Şirketin başındaki isim geçtiğimiz yıl en büyük iş kolları olan kurumsal anlaşmaların sektör genelindeki çöküşüyle birlikte sinek avlamasından birkaç ay önce Rothschild & Co.’yu Paris Borsası’ndan çekerek özel bir şirket haline getirdi.

Alexandre’nin varlık yönetim iş kolunailerleyişi hızla devam ediyor. Rothschild & Co. oldukça sembolik bir hareketle, 2022 yılında Tel Aviv yakınlarında bir varlık yönetimi ofisi açarak Edmond de Rothschild’in tarihi mekanına yerleşti. İsrail ile güçlü hayırseverlik bağları olan İsviçreli banka, onlarca yıldır zengin müşterilerini (Tel Aviv) Rothschild Bulvarı’ndaki ofislerinden buraya çekiyordu. Alexandre ayrıca, çoğu Edmond de Rothschild’in güçlü olduğu Guernsey, İtalya, Lüksemburg ve Birleşik Krallık’ta varlık uzmanlarını da bünyesine kattı.

Fransız firma 2021 yılında Ariane’in arka bahçesi olan İsviçre’de de bir satın alma gerçekleştirdi. Fransa’nın Bordeaux ve Toulouse gibi şehirlerinde, iki bankanın birbirlerine sadece kısa bir yürüyüş mesafesinde ofisleri bulunuyor. Her ikisi de Orta Doğu’da genişlemeye odaklanıyor. Paris merkezli banka, Ocak ayında İsviçreli firmayla aynı cadde üzerinde bulunan Madrid ofisine bir varlık yöneticisi daha ekledi. Bu bahar Hamburg’da yeni bir birim açacak olan banka böylelikle Avrupa’nın en büyük ekonomisindeki üçüncü ofisini açmış olacak.

Brand Finance Strateji ve Değerleme Direktörü Declan Ahern, iki şirketin büyüme rekabetinin yaratabileceği sorunlarla ilgili, “Tüketiciler arasında ikisi arasında kesinlikle bir kafa karışıklığı var. İşletmeleri büyüdükçe, birbirlerinin bölgelerine girecekler ve daha fazla karışıklık yaratacaklar. İleride daha fazla yasal anlaşmazlık yaşanabilir” ifadelerini kullanıyor.

Rothschild & Co. şirketinin Edmond de Rothschild’in bölgesine agresif bir şekilde girmesi, Ariane’in kocasının ani ölümünün ardından halefiyet sorunlarıyla boğuştuğu bir döneme denk geldi. Buna ek olarak banka, son beş yılda üç CEO’nun değiştiği ve işlerin durgunlaştığı kurumsal bir çalkantı yaşadı. Yönetim altındaki varlıklar bir önceki yıl 178 milyar frank (202 milyar dolar) iken 2022 sonunda 158 milyar İsviçre frankına (179 milyar dolar) geriledi.

Her ne kadar Ariane 2026 yılına kadar 350 milyar frank yönetme hedefi koymuş olsa da, görünürde hiçbir satın alma olmadan, bu hedef iddialı görünüyor. Firma, Bloomberg News’e yaptığı açıklamada “katı birleşme ve satın alma çerçevesi” dahilinde satın alma fırsatları aramaya devam ettiğini söyledi. Geçen yılın sonuçlarına göre, işletme gelirinde çift haneli büyüme ve 11 milyar İsviçre Frangı net yeni varlık elde edileceği belirtildi.

2019’da CEO’luk görevinden ayrılan Ariane, geçtiğimiz yıl bankanın Cenevre merkezindeki genel merkezinde dizginleri yeniden ele aldı ve giderek bankanın yüzü haline geldi. Paris, Cenevre, Lüksemburg ve Monako’da birbiriyle savaşan egolar tarafından yönetilen ayrı operasyonları bir araya getirdi.

Bankanın başındaki isim ayrıca şaraplar, peynirler, ağırlama ve parfüm gibi varlıkları daha hesap verebilir hale getirmek için daha büyük bir gruba kattı. Ancak bu durum bazı üst düzey çalışanların Ariane’nin bankacılıktan çok bu ‘Miras’ bölümünü önemsediğini söylemesine yol açtı. Ariane, 2022’de yıllık performansın tartışıldığı bir belediye binası toplantısında, ağırlıklı olarak yeniden piyasaya sürdüğü parfüm markası Caron hakkında konuşarak birçok bankacının kafasını karıştırdı.

Ocak ayında New York’taki mahkeme belgeleri, hüküm giymiş seks suçlusu Jeffrey Epstein ile iş anlaşmalarının yanı sıra personel ve mobilya konularını görüşmek üzere bir düzineden fazla toplantı yaptığını ortaya çıkardığında Ariane’nin muhakemesi de sorgulanmıştı. Banka, Ariane’in Epstein’in kişisel davranışları hakkında hiçbir bilgisi olmadığını ve bunu öğrendiğinde şok olduğunu ve dehşete düştüğünü söyledi.

Ariane de Rothschild ve eşi Benjamin de Rothschild 2014 yılında Paris’te. Fotoğraf: Elodie Gregoire/REA/Redux

Ariane, bankanın başına geçmesinin görece deneyimsizliği nedeniyle bazıları tarafından başından itibaren tartışmalı olarak görüldüğünü söylüyor. Bankanın CEO’su 2020 yılında Bloomberg TV’ye verdiği röportajda kendisi ipleri kontrolüne almaya başladığında bazı bankacıların kendisini “şaka gibi” gördüğünü belirtmişti.

Alman ilaç şirketinin bir yöneticisi ile Fransız bir annenin kızı olan Ariane, uluslararası bir ortamda yetişmiş, New York’taki Pace Üniversitesi’nden MBA derecesi almış ve 1990’larda Benjamin ile tanışıp evlenmeden önce Societe Generale SA ve American International Group şirketlerinin döviz masalarında görev yaptı. Ariane şimdi Edmond de Rothschild’in yakın vadeli geleceğini, dünyanın dört bir yanındaki bankaların ve para yöneticilerinin bölge dışında yatırım yapılabilecek milyarlarca dolarlık petrol zenginliği için yarıştığı Orta Doğu’da genişleme stratejisine bağlamış durumda. Bir diğer plan ise 20 seneden uzun süredir varlık gösterdiği ve 2016 yılında maliyetli geri çekilişi sonrası günümüzde iyice kalabalıklaşan Asya pazarına yeniden girmek.

Baron Edmond de Rothschild, Fransa’nın Medoc bölgesindeki Chateau Clarke’daki ofisinde. Şatoyu 1973 yılında satın aldı ve 1978 yılında ilk şişelenmiş bağbozumunu üretti. Fotoğraf: Getty Images aracılığıyla James Andanson/Sygma

Bazı özel bankacılar onun yeni bölgelerin peşine düşme şevkini alkışlarken diğerleri Avrupa’daki işlerin düzelmediğini ve kendisinin uzun vadeli bir vizyondan yoksun olduğunu söylüyor. Fribourg Üniversitesi’nde İsviçre’nin elit ailelerini inceleyen kıdemli araştırmacı Pedro Araujo, yine de Ariane’ın bankadaki öne çıkan rolünün, küresel bazda kuşaklararası servet transferinin hız kazandığı bir dönemde, daha çeşitli zenginlik kaynaklarına sahip yeni ve genç müşterileri çekmek için kilit önemde olduğunu söylüyor. Araujo, “Ariane, marka imajları ve toplumdaki değişimlere ayak uydurduklarını göstermeleri açısından çok önemli. İsviçre’deki özel bankacılık firmaları geçmişte çeşitliliği savunmadılar” diyor.

Ariane sık sık Edmond de Rothschild’in belki de dünyada yüzde 100’ü kadınlara ait tek banka olduğuna işaret ediyor. Benjamin’in varisleri arasında Ariane’ın yanısıra kızları, annesi ve üvey kız kardeşi var. Bankanın başındaki isim şirketin bağımsızlığı konusunda ısrarcı olsa da Ariane kızlarının ne yapmak istiyorlarsa onu yapmalarını istediğini de söylüyor. Dolayısıyla asıl soru şu: İsviçreli aile bir noktada Parisli kuzenleriyle güçlerini birleştirecek mi?

Ailelerin az ya da çok uyumlu bir şekilde birlikte çalıştığı tek alan, Fransa’nın Bordeaux ve Champagne şarapçılık bölgeleri. Ülkenin en prestijli üzüm bağlarından biri olan Chateau Lafite Rothschild, 1868’den beri aileye ait.

Her biri 230 bin dolara kadar satılan şişeler üreten şaraphanenin hissedarları arasında Benjamin ve Rothschild & Co. şirketinin kurucuları David ve Eric de bulunuyordu. Bir bankacıya göre, Ariane bir zamanlar rakip bankanın tanıtım etkinlikleri için zarif mülkü kullanmasına itiraz etmişti, ancak o zamandan beri bu konudaki gerginlikler azaldı. 2005 yılında aileler birlikte bir şampanya markası yaratmayı seçti.

Baron Edmond de Rothschild ve eşi Nadine. Fotoğraf: Henri Bureau/ Sygma/Corbis/VCG/Getty Images

Bordeaux bölgesindeki Chateau Lafite Rothschild’in üzüm bağları. Fotoğraf: Sebastien Ortole/REA/Redux

Yine de bu işbirlikleri, ana bankacılık işlerinde birlikte çalışma istekleri hakkında çok fazla şey söylemiyor. Alexandre geçtiğimiz yıl Rothschild & Co. şirketini tamamen özel bir şirket haline getirdiğinde 4 zengin Avrupalı hanedanın mali desteğini aldığı ancak 1980’lerin aksine Edmond de Rothschild’den sermaye desteği gelmediği anlaşılıyor. Dolayısıyla en azından şimdilik, her iki taraf da dünyanın zenginleri için verdiği mücadelede soyadını kullanacak ve kartvizitler kafa karışıklığına yol açmaya devam edecek. Merhum Benjamin de Rothschild’in 2010 yılında verdiği bir röportajda oldukça öngörülü bir şekilde söylediği gibi: “İsim olmadan işlerimizin ne kadar değerli olduğu belli değil.