Businessweek
Bloomberg Businessweek Türkiye dijital dergisine aboneliğiniz boyunca tam erişim sağlayabilirsiniz. Abone Ol

İş Dünyası

Kaptanın Seyir Defteri
Gemi limana vardığında kaptanın önünde iki seçenek vardır ya kârı limanda bekleyen yolculara yani yatırımcılarına dağıtacak ya da gemide tutacak…
  • 29 Mart 2024 12:32
  • Dr. Ali Yürüdü
Kaptanın Seyir Defteri

Denizcilikten bildiğimiz seyir defterleri; kaptan ve mürettebat tarafından yolculuk esnasında geçtikleri yerlerin, gördüklerinin ve özellikle yeni keşfedilen bölgelerin kayıt altına alındığı defterlerdir. Ben bunu şirketler için genel kurul toplantı tutanaklarına benzetiyorum. Yılın ilk çeyreğini geride bırakırken, özellikle temettü yatırımcıları bu tutanakları yakından takip eder. Olağan genel kurullar şirketlerin finansal tablolarından, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporuna; kârın kullanım şekline, dağıtılacaksa kâr ve kazanç paylarının oranlarının belirlenmesine kadar bir şirketin faaliyet dönemini ilgilendiren tüm konuların müzakere edildiği toplantılardır. İşte bu toplantıların tutanakları da bize, şirketin son bir senelik yolculuğunu ve kaptanın gemiyi limana nasıl getirdiğini anlatır.


O gemi limana geldiğinde…


Şirketler aslında gerçekten gemiler gibidir. Kârlı, daha az kârlı; kalabalık ya da daha az kalabalık, bakımlı ya da daha az bakımlı olabilirler. Daha durgun sularda ilerleme şansı olanlar vardır ya da fırtınalarla mücadele edenler vardır mesela. Ama günün sonunda her şirketin nihai amacı kâr etmektir. Kaptanları da gemiyi limana bir önceki seferinden daha yüklü, daha sağlam, daha gösterişli getirmek ister.


Nihayetinde bir faaliyet dönemi biter, yani gemi limana varmıştır. Kaptanın önünde iki seçenek vardır. Kârı limanda bekleyen yolculara yani yatırımcılarına dağıtacak mıdır, yoksa gemide mi tutacaktır?


Kârı paylaşma kararı


Uzun yıllardır sermaye piyasaları denizinde yolculuk yapan büyük gemilerimizin yerleşik bir temettü kültürü olduğunu görürüz. Kârı paylaşmayan gemilere sorsanız yatırım yapacağım gemiye diyebilirler, bu bir seçenektir elbette. Ama görürüz ki, aslında hem paylaşıp hem de yatırım yapanlar yine büyük gemiler oluyor. Dolayısıyla mürettebatın da limanda gemiyi bekleyen yolcuların da beklemekle geçirdikleri sürenin anlamlandırılması için bir ödül gerekir. İşte o ödüllerden en anlamlısı temettüdür.


Varsayalım ki birikimlerinizi sermaye piyasalarında değerlendiren bir yolcusunuz. Bir yatırım yolculuğuna çıkıp, bir şirkette paranızın değerlenmesini bekliyorsunuz. Nakde ihtiyacınız oldu ve elinizdeki hisseyi satmanız gerekti. Sizin gibi birçok yolcu buna benzer bir sebeple gemiyi beklemeden elindekini satarsa; gemi bir de buradan gelen dalga ile yüzleşmek zorunda kalır. Temettü politikası bu bağlamda da uzun vadeli yatırımcıyı limana çağırır. Çünkü aslında kaptan; “beni bekle, bu yolculuk anlamsız değil” der bir nevi.


Sahil Güvenlik Etkisi


Kurallar her zaman önemlidir. Toplumu düzenler, bize en güvenli yol haritasını gösterir. Uzun vadeli yatırımcı olma kültürünü teşvik etmek için temettü politikasının regülasyonlarla bir kültür haline getirilebileceğini düşünüyorum. Eğer söz konusu faaliyet yılı için öngörülen bir yatırım yoksa; bir önceki yılın kârından dağıtmak yatırımcı açısından hissesini elde tutmasını teşvik edici olabilir. Vergi avantajı da dahil olmak üzere şirketlerimizin temettü politikalarını bir disiplin haline getirmek için çalışılmalıdır. Böylece sadece nakit ihtiyacı gibi bir sebeple limandan ayrılmak zorunda kalınmaz.


Elbette şirket açısından bakıldığında temettü politikası hemen bir süreklilik kazanamayabilir. Türkiye gibi gelişen ülkelerde zor yıllar vardır. Deniz bazen çok zorlu da olabilir. Ya da kaptan yolculuklarını uzatmak isteyebilir. Kâr içeride dursun, benim ihtiyacım olacak diyebilir. Ancak bir şirket, o uzun yolculuklar için yolcuları da ikna etmelidir. Sonuçta bir yolculuğa çıkacaksanız, yanınızdakilerin ihtiyaçlarına da kulak vermeniz gerekir ki; o gemi limanda beklensin.


Dolayısıyla şirketlerimizin, uzun vadeli yatırımcıların kendisine ortak olması gibi bir hedefi varsa, düzenli bir temettü politikasının buna yardımcı olabileceğini düşünüyorum. Nitekim, uzun vadeli hisse senedi yatırımcısı, düzenli alacağı temettü ödemesi sayesinde nakit ihtiyacını karşılamak için belki de elindeki hisseyi satmaktan bu sayede kurtulabilir.


Dergi Erişimi
Dergi içeriklerini okumak için Bloomberg Businessweek Türkiye dijital dergisine abone olmanız gerekmektedir.Abone değilseniz abonelik satın alarak tüm dergi içeriklerine sınırsız erişim sağlayabilirsiniz
Abone Ol
Bloomberg Businessweek Türkiye'nin 24. Sayısı Yayında!
Bloomberg Businessweek Türkiye'nin 24. Sayısı Yayında!
İşte yeni sayıdan öne çıkanlar...
Geleceğin Müşterisi: All4Customer Paris’te Konuşuldu
Geleceğin Müşterisi: All4Customer Paris’te Konuşuldu
Paris’te All4Customer etkinliğine fiziksel olarak katılma ve dinleme fırsatı yakaladım. İşte izlenimlerim!
Niyet Etmek Kolay, Zor Olan Sabretmek...
Niyet Etmek Kolay, Zor Olan Sabretmek...
Dengelerin yeniden sağlanmasını hedefleyen yeni programda ilk adımları atmak işin kolay kısmı, zor olansa sabretmek...
Değişen Çağda Reklamların Tüketici Davranışı ve Otomotivde Satın Almaya Etkisi
Değişen Çağda Reklamların Tüketici Davranışı ve Otomotivde Satın Almaya Etkisi
Veri analizinden elde edilen bilgilerle, her hedef kitle segmentinde yankı uyandıran özel mesajlar ve yaratıcı içerikler oluşturmak artık daha önemli hale geliyor
Tecrübeye Yer Var!
Tecrübeye Yer Var!
50 yaş üstü deneyimli çalışanlar, bilgi birikimleri, uyum yetenekleri ve özverileriyle iş dünyasında “biz de varız” diyor
Toprak, Su, Ateş, AI...
Toprak, Su, Ateş, AI...
Bloomberg HT Genel Yayın Yönetmeni Açıl Sezen yazdı;
Madalyonun İki Yüzü
Madalyonun İki Yüzü
Piyasalarda, küresel merkez bankası toplantıları ve Rusya'da gerçekleştirilen saldırı gündemin en önemli maddeleri oldu
Yapay Zekâ Çağında Sorumlu İletişim
Yapay Zekâ Çağında Sorumlu İletişim
Deepfake gibi yapay zekâ destekli programlarla oluşturulabilecek sahte haberler ve videolar finans piyasaları için risk yaratabilir. Bunun önüne geçmenin yolu ise sorumlu iletişimden geçiyor
Bekar Anneler
Bekar Anneler
Anne ve çocuktan oluşan mikro aileler, çok hızla büyüyorlar ancak kimse onlarla direkt konuşmaya ve iletişim kurmaya cesaret edemiyor
Dünya İçine Kapanıyor
Dünya İçine Kapanıyor
İkinci Dünya Savaşı sonrası en çok benimsenen kavram olarak öne çıkan “küreselleşme” son yılların en çok tartışılan terimlerinden biri oldu. Yaşanan küresel şoklar bir zamanların “gericilik” olarak algılanan “korumacılık” tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Kimileri bunun bir dizi yeni krizi tetikleyebileceğini öne sürerken, kimileri ise artık bunun bir gereklilik olduğunu savunuyor.
Geri Bildirimle Şampiyon Olmak
Geri Bildirimle Şampiyon Olmak
Sermaye piyasası oyuncularına anlattıklarınız kadar aldığınız mesajlar da önemli
Bana Mutluluğun Teorisini Kurgulayabilir misin Profesör?
Bana Mutluluğun Teorisini Kurgulayabilir misin Profesör?
“90 yıllık yaşamı ile ekonomiye başka bir yön çizen akla veda!”
131 Yıllık Amerikan Devinde Yapısökümü
131 Yıllık Amerikan Devinde Yapısökümü
General Electric CEO’su Larry Culp’un 131 yıllık bir Amerikan devini parçalarına ayırma sürecinin perde arkası
Hepsiburada BIST’te Halka Arzı Değerlendiriyor
Hepsiburada BIST’te Halka Arzı Değerlendiriyor
Geçen yılı enflasyon düzeltmesi sonrası yüzde 31 büyüme ve 116,5 milyar liralık satış hacmiyle kapatan ve Nasdaq’da işlem gören Hepsiburada, BIST halka arzını da değerlendiriyor
Patronlar Trump'a Isınıyor
Patronlar Trump'a Isınıyor
Biden zenginlerin hayatını daha az konforlu hale getirmekle tehdit ederken iş dünyası elitlerinin kanı Trump’a ısınıyor
Sağlığın Sigortası ‘Tamamlayıcı’ Oldu
Sağlığın Sigortası ‘Tamamlayıcı’ Oldu
Sağlıkta özel sigortalara talep artarken son bir yılda kullanıma bağlı olarak fiyatlar 2-3 kat arasında yükseldi. Buna rağmen tamamlayıcı sağlık sigortasında (TSS) prim üretimi geçen yıl yüzde 163 büyüdü. Tamamlayıcı sağlık sigortasında enflasyondan arındırınca dahi prim üretiminde artış yüzde 60’a ulaştı. TSS poliçe sayısı ise 4 milyona yaklaştı. Poliçe fiyat farkının 3 kata ulaşması sağlık sigortasından TSS’ye geçişi hızlandırdı
Dünyada Ofise İlgi Azalırken Türkiye’de Talep Patlıyor
Dünyada Ofise İlgi Azalırken Türkiye’de Talep Patlıyor
Pandemiyle birlikte uzaktan ve hibrit çalışmaların etkisiyle dünyada ofislere olan talep düşerken, Türkiye’de tam aksi bir durum yaşanıyor. Yüksek enflasyon, döviz kurundaki yükseliş, deprem felaketi ve sıkı para politikasının uygulanmaya başlamasıyla artan finansman maliyetleri ofis fiyatlarını yukarı çekti.
CEO’ların Reel Gelirleri Düşüyor
CEO’ların Reel Gelirleri Düşüyor
Enflasyonist ortamda şirketler zam oranlarında düşük ücretli çalışanlara öncelik verince CEO’ların reel maaş artışları düşük kaldı
Sanayide Yapay Zekâya İştah Var, Yatırım Yok
Sanayide Yapay Zekâya İştah Var, Yatırım Yok
Finansmana erişimde yaşanan sıkıntılar sanayicinin yapay zekâya yatırım iştahını da baskılıyor. Yatırım yapmak isteyen ancak finansal sıkıntı yaşayan sanayicinin önceliği ayakta kalabilmek. Henüz geleneksel otomasyon süreçleri ile yapay zekâ uygulamaları birbirine karıştırılırken, Z kuşağı, kredi kanallarının genişletilmesi ve kültürel dönüşüm değişimi hızlandıracak.
Fed Son Düzlüğü Zorlaştırıyor
Fed Son Düzlüğü Zorlaştırıyor
Fed gevşeme konusunda gelişmelerin gerisinde kalarak gereksiz zararlara neden olma riski taşıyor.
Türk Bankalarına Yurt Dışı Para Muslukları Açıldı
Türk Bankalarına Yurt Dışı Para Muslukları Açıldı
Türk bankalarının tier 1 tahvil, eurobond ihraçları yakın vadede refinansman riskinin azaldığına işaret ediyor.
Düğümü Mevduat Çözecek
Düğümü Mevduat Çözecek
Bir dönem kimsenin yüzüne bakmadığı vadeli TL mevduatlar, yeni ekonomi programının merkezine yerleşti. Artan mevduat faizlerinin, iç tüketimi ve dolarizasyonu sınırlayarak, enflasyondaki düşüşe katkı sağlaması hedefleniyor. Ancak alınacak çok yol var