Tarifeler, yabancı malları ABD’ye getiren şirketler tarafından ödenen, diğer ülkelerden satın alınan mallara uygulanan vergiler olup, Avrupa’dan ithal edilen otomobillerin fiyatları, gümrük vergileri nedeniyle ABD’de benzeri görülmemiş şekilde artacak.

ABD’nin yürürlüğe koyacağı ek yüzde 25’lik tarife, ithal otomobillere ve belirli otomobil parçalarına halihazırda uygulanan mevcut vergilere veya tarifelere eklenecek. Bu şekilde, Avrupa’dan ithal edilen otomobillerde tarife oranı otomobiller için yüzde 27,5’e (mevcut tarife yüzde 2,5), ticari araçlar ve kamyonetler için yüzde 50’ye (mevcut tarife yüzde 25) çıkacak.

AB çelik ve alüminyumuna uygulanan yüzde 25’lik vergi yürürlükte kalmaya devam ediyor. Bu bakışla belirli otomobil parçaları için çelik ve alüminyuma uygulanan mevcut yüzde 25’lik tarife ile otomobil, hafif kamyonet veya otomobil parçası ithal edenler için de ciddi bir maliyet artışı ortaya çıkıyor.

ABD, Avrupa Birliği ile tarife müzakereleri için son tarihi bir aydan fazla uzatırken, geçtiğimiz ay, çoğu AB malına yüzde 20’lik bir tarife, ek vergi uygulayacağını duyurmuş, ancak daha sonra müzakereler için zaman tanımak amacıyla bunu yüzde 10’a düşürmüştü. Cuma günü ABD, müzakerelerin yavaş gitmesi sebebi ile 1 Haziran’da tarife oranını yüzde 50’ye çıkaracağını açıklarken, geçtiğimiz pazar bu tarihin 9 Temmuz’a ertelediğini bildirdi.

Neden Avrupa: Ticaret dengesi

ABD’nin en büyük ticaret ortaklarından biri olan AB ve ABD arasındaki ticaret ilişkisi uzun süredir gündemde yer alıyor. 2024’te AB, 370 milyar dolar değerinde ithalatı ABD’den yaparken, ABD’ye 600 milyar dolar mal ihraç etti.

ABD’de satılan otomobillerin yarısı ithal

ABD, İngiltere’den sonra yeni AB araç ihracatı için ikinci büyük pazar olurken, değer açısından, ABD 2024’te AB ihracat pazarının yüzde 22’sini oluşturdu. 2024’te AB’den ABD’ye 757 bin 654 adet yeni araç ihraç edilirken, toplam ihraç değeri 38,9 milyar euro oldu. 2024’te ABD’den AB’ye ise 169 bin 152 adet yeni araç ihraç edildi ve toplam değeri 7,8 milyar euro oldu.

ABD’nin otomobil ve otomobil parçalarındaki önemli ticaret açığı, tarifelerde en önemli etkenlerden biri olarak görülürken, 2024’te 474 milyar dolar değerinde otomotiv ürünü ithal edildi. Bu tutarın, 220 milyar dolarlık kısmı binek otomobillerden oluşuyor. İthalat, ülkede satılan her iki otomobilden yaklaşık birini kapsarken, ABD’de üretilen araçlarda kullanılan otomobil parçalarının yaklaşık yüzde 50 ila yüzde 60’ı da yurt dışından geliyor. Bu ithalatın çoğu, özellikle üç büyük otomobil üreticisi tarafından Kuzey Amerika tedarik zincirinin ayrılmaz parçaları olan Kanada ve Meksika’dan geliyor.

Japonya ve Güney Kore’ye ek olarak, Avrupa ülkeleri de ABD’ye en fazla otomobil ihracatı yapan ülkeler arasında yer alıyor. Avrupalı büyük otomobil üreticileri, otomobil parçaları tarifelere dahil edileceği için özellikle etkileniyor. Ayrıca, birçok Avrupalı üreticinin ABD pazarına yönelik yatırım yaptığı Meksika da daha sert tarifelere tabi tutuluyor.

AB-ABD dış ticareti otomotiv alanında elektrikli araçla da büyüyor

2024 yılında AB’den ABD’ye ihraç edilen araçların 111 bin 584 adedi elektrikli araçlardan oluştu. Bu sayı toplam otomotiv ihracatının yüzde 14,9’unu oluştururken, değeri 5,9 milyar euro oldu. Diğer taraftan baktığımızda ise 18 bin 841 adet elektrikli ABD yapımı araç AB’ye ihraç edildi. Bu toplam otomotiv satışının yüzde 11,4’ünü oluşturdu ve değeri 1,4 milyar euro olarak gerçekleşti.

Otomotivle gelen istihdam büyümede önemli bir güç

Avrupalı ve diğer uluslararası otomobil üreticileri ABD’ye yalnızca araç ihraç etmiyor, aynı zamanda orada büyük bir üretim yaparak, istihdam yaratıyorlar.

Uluslararası otomobil üreticileri ABD’de doğrudan 156 binden fazla kişiyi istihdam ediyor, bayilikler ve otomobil parçaları perakendecileri dahil olmak üzere alt akış operasyonları toplamda 2,4 milyon işi destekliyor.

Avrupa merkezli otomobil üreticileri bu iş gücünün yaklaşık üçte birini oluşturuyor ve Alabama, Güney Carolina ve Tennessee gibi eyaletlerde 45 binden fazla kişiyi istihdam ediyor.

İhracat önemli bir adım

Uluslararası otomobil üreticilerinden 762 binden fazla ABD yapımı araç her yıl ihraç ediliyor ve ülkenin ticaret dengesine önemli bir katkı sağlıyor. Avrupalı üreticiler ise ABD’de ürettikleri araçların yüzde 50 ila yüzde 60’ını ihraç ediyor. Uluslararası otomobil üreticileri ABD’de yılda yaklaşık 4,9 milyon araç üretiyor ve bu da toplam ABD otomobil üretiminin yüzde 48’ini oluşturuyor. Bunların arasında, Avrupa merkezli şirketler toplamda yaklaşık 830 bin adet aracı ABD’de üretiyor.

AB’de otomotiv lokomotif sektör

AB’de, başkan otomobil ve tarım ürünleri ticaretiyle ilgili endişelerini dile getirdi. Bazı tarifeler bu yılın başlarında müzakerelere izin vermek için durdurulmuş olsa da, Avrupa’nın otomotiv endüstrisi, bölgenin ekonomisinin temel taşını oluşturuyor. Ancak yapılan kesintiler, liderliğine meydan okuyor. Avrupa endüstrisinin rekabet üstünlüğünü nasıl geri kazanabileceği ise en çok konuşulan konular arasında yer alıyor.

Avrupa otomotiv endüstrisi de, Avrupa ekonomisinin ana kollarından biri olup, otomotiv endüstrisine yatırılan her 1 euro, 2,6 kat katma değer yaratıyor. On milyondan fazla istihdam sağlıyor. Otomotiv endüstrisine yönelik projeler, hem temel metal, kauçuk ve plastik ürün üreticileri hem de fabrikasyon metal ürün üreticileri için brüt katma değerin yüzde 10’unu oluşturuyor. Avrupa otomotiv üreticileri de Avrupa yarı iletken talebinin yüzde 40’ını oluşturmakta olup, otomotiv endüstrisi Avrupa batarya satışlarının yüzde 75’ini oluşturuyor. Avrupa otomotiv endüstrisi Avrupa ekonomisine yaklaşık 1,7 trilyon euronun üzerinde katma değer yaratırken, teknoloji ve otomobil ihracatı yaklaşık 570 milyar euro üretiyor. 2030 yılına kadar Avrupa’nın yeşil çelik talebinin yüzde 30’unun otomotiv endüstrisinden gelmesi bekleniyor.

Avrupa otomotiv endüstrisi giderek daha fazla baskı altına girerken, Avrupa otomotiv endüstrisi tarafından üretilen tüm motorlu taşıtların yüzde 64’ü Avrupa Birliği dışındaki ülkelere ihraç ediliyor ve Avrupa’nın katma değerinin yüzde 43’ü Avrupa dışındaki ülkelere yapılan araç satışlarından kaynaklanıyor. ABD ile Çin arasındaki çip üretim araçları için ihracat kısıtlamaları gibi adımlar ürün ve üretim maliyetlerinin artmasına yol açarken, bir yandan da elektrikli araç üretiminin ve imalatının bazı bölümlerinin Avrupa’ya taşınmasını teşvik edebilir.

ABD, Amerikan imalatını artıracağını ve işleri koruyacağını savunarak kapsamlı tarife programını savunurken, tarifeler ve vergilerin dünya ekonomisini farklı bir üretim modeline sürükleyeceği artık tartışma götürmüyor. Kısa vadede bunların ABD tüketicileri için ürünleri daha pahalı hale getireceği düşünülürken, uzun vadede otomotiv şirketlerinin yerinde üretim bakışı ile ABD’de yatırımlarını hızlandıracağına kesin gözüyle bakabiliriz.